Trong các vụ hỏa hoạn hoặc rò rỉ khí độc, mối đe dọa lớn nhất không chỉ đến từ ngọn lửa mà còn đến từ khói và các loại khí độc hại như carbon monoxide (CO), hydrogen cyanide (HCN), hay các hợp chất hữu cơ bay hơi khác. Chỉ cần hít phải khói dày trong vài phút, cơ thể có thể rơi vào trạng thái thiếu oxy, chóng mặt, buồn nôn, thậm chí bất tỉnh và tử vong nếu không được cứu hộ kịp thời.
Mặt nạ phòng khói độc được ra đời như một giải pháp bảo vệ sinh mạng quan trọng. Thiết bị này hoạt động bằng cách lọc bỏ khói và các chất độc hại trong không khí hoặc cung cấp nguồn khí sạch độc lập cho người sử dụng, giúp họ duy trì khả năng hít thở bình thường và có thêm thời gian thoát hiểm.
Ngày nay, việc trang bị sẵn mặt nạ phòng khói độc trong gia đình, chung cư, khách sạn, văn phòng, nhà máy hoặc xưởng sản xuất là một biện pháp phòng ngừa không thể thiếu. Chỉ một chiếc mặt nạ nhỏ gọn nhưng có thể trở thành “lá chắn sinh tử” giúp bạn và người thân sống sót trong tình huống khẩn cấp.
Trên thị trường hiện nay, mặt nạ phòng khói độc được thiết kế đa dạng để phục vụ nhiều nhu cầu khác nhau. Dưới đây là 3 loại mặt nạ phổ biến mà người dùng nên biết trước khi lựa chọn.
Đây là loại mặt nạ phổ biến và dễ tiếp cận nhất trên thị trường. Cơ chế hoạt động của chúng là sử dụng phin lọc đặc biệt để loại bỏ khói, bụi mịn, hơi hóa chất độc hại và một phần khí CO trước khi người dùng hít vào.
Ưu điểm:
Trọng lượng nhẹ, dễ đeo và dễ di chuyển.
Phù hợp với người dân và nhân viên văn phòng khi xảy ra sự cố cháy trong tòa nhà, nhà xưởng hoặc kho chứa hàng.
Nhược điểm:
Chỉ hiệu quả khi môi trường vẫn còn một lượng oxy nhất định.
Không thích hợp trong khói dày đặc hoặc môi trường thiếu oxy.
Loại mặt nạ này thường được trang bị trong gia đình hoặc văn phòng, nơi người dùng chỉ cần bảo vệ tạm thời để thoát ra khỏi khu vực nguy hiểm.
Đây là loại mặt nạ cao cấp và chuyên nghiệp hơn, hoạt động theo nguyên lý cung cấp nguồn khí sạch độc lập từ bình oxy hoặc bình khí nén đi kèm. Điều này giúp người dùng không phụ thuộc vào chất lượng không khí xung quanh, đảm bảo an toàn trong mọi tình huống.
Ưu điểm nổi bật:
Bảo vệ tuyệt đối trong môi trường khói dày, khí độc đậm đặc, hoặc thiếu oxy nghiêm trọng.
Thời gian sử dụng lâu hơn, dao động từ 20 đến 60 phút, tùy dung tích bình khí.
Nhược điểm:
Giá thành cao và trọng lượng nặng hơn so với loại lọc khí.
Thường yêu cầu bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo khả năng vận hành.
Mặt nạ phòng độc cách ly là lựa chọn lý tưởng cho lực lượng cứu hộ, cứu hỏa, nhân viên làm việc trong hầm mỏ, phòng thí nghiệm hóa chất, tàu biển hoặc các cơ sở công nghiệp nguy hiểm.
Loại mặt nạ này được thiết kế đặc biệt cho các tình huống khẩn cấp, khi người dùng cần một giải pháp thoát hiểm nhanh chóng.
Đặc điểm:
Nhẹ, gọn, dễ đeo, thường có phần kính bảo vệ mắt và phin lọc tích hợp.
Thời gian bảo vệ ngắn, khoảng 10 – 15 phút, đủ để di chuyển đến khu vực an toàn.
Ưu điểm:
Phù hợp với người không chuyên, không cần kỹ năng sử dụng phức tạp.
Dễ triển khai số lượng lớn trong khách sạn, chung cư, văn phòng cao tầng.
Nhược điểm:
Chỉ sử dụng được một lần, cần thay mới sau mỗi lần sử dụng hoặc khi hết hạn bảo hành.
Đây là loại mặt nạ mà các hộ gia đình, khách sạn và chung cư nên trang bị nhiều chiếc để sẵn sàng cho tình huống khẩn cấp.
Khi quyết định mua mặt nạ phòng khói độc, việc chọn đúng loại và đúng chuẩn quyết định trực tiếp đến khả năng bảo vệ sinh mạng. Dưới đây là những yếu tố quan trọng cần lưu ý:
Luôn ưu tiên mặt nạ có chứng nhận TCVN, CE (Châu Âu) hoặc NIOSH (Mỹ).
Các chứng nhận này đảm bảo sản phẩm được thử nghiệm về khả năng lọc khói và khí độc.
Mặt nạ dùng 1 lần: 10 – 15 phút.
Mặt nạ lọc khí chuyên dụng: 15 – 30 phút.
Mặt nạ cách ly SCBA mini: 30 – 60 phút.
Chọn loại phù hợp với môi trường và mục đích sử dụng để đảm bảo an toàn.
Mặt nạ phải ôm khít khuôn mặt, không để khói lọt qua các khe hở quanh mũi và cằm.
Nên thử đeo trước khi mua để kiểm tra sự thoải mái và an toàn khi di chuyển.
Mua tại cửa hàng PCCC, đại lý chính hãng hoặc siêu thị thiết bị bảo hộ lao động.
Tránh mua hàng trôi nổi vì hiệu quả lọc khói và độ bền không được đảm bảo.
Sử dụng mặt nạ đúng cách là yếu tố quyết định hiệu quả bảo vệ. Người dùng cần thực hiện đúng quy trình sau:
Đảm bảo mặt nạ còn hạn sử dụng, phin lọc hoặc bình khí không bị hư hỏng, rò rỉ.
Thử đeo và hít nhẹ để kiểm tra độ kín trước khi xảy ra sự cố.
Kéo mặt nạ trùm qua đầu, điều chỉnh dây đeo để ôm sát khuôn mặt.
Đảm bảo không có khoảng hở quanh cằm, má và mũi.
Nếu là loại cách ly, mở van khí trước khi hít thở bình thường.
Cúi thấp người hoặc bò sát sàn để tránh khói nóng tích tụ phía trên.
Di chuyển nhanh đến lối thoát hiểm và tuyệt đối không quay lại khi chưa an toàn.
Để mặt nạ luôn trong tình trạng sẵn sàng sử dụng, việc vệ sinh và bảo quản đúng cách là rất quan trọng:
Tháo phin lọc hoặc bình khí trước khi làm sạch.
Lau nhẹ bằng khăn ẩm, để khô tự nhiên nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
Đặt trong túi chống bụi hoặc hộp chuyên dụng.
Tránh môi trường ẩm mốc, gần hóa chất hoặc nguồn nhiệt.
Kiểm tra định kỳ 3–6 tháng/lần.
Thay phin lọc hoặc bình khí theo hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo khả năng hoạt động tối đa.
Tùy vào loại mặt nạ và thương hiệu sản xuất, giá mặt nạ phòng khói độc trên thị trường hiện nay có thể dao động như sau:
Mặt nạ dùng 1 lần: 200.000 – 500.000 VNĐ/chiếc.
Mặt nạ lọc khí chuyên dụng: 800.000 – 2.500.000 VNĐ/chiếc.
Mặt nạ cách ly SCBA mini: 5.000.000 – 15.000.000 VNĐ/bộ.
Khi chọn mua, người dùng nên ưu tiên những địa chỉ uy tín, đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn và có đầy đủ chứng nhận an toàn. Một trong những lựa chọn đáng tin cậy hiện nay là TATMart – nhà cung cấp thiết bị bảo hộ và PCCC chuyên nghiệp:
Mặt nạ phòng khói độc không chỉ là một thiết bị bảo hộ mà còn là lá chắn sinh tử trong những tình huống nguy hiểm. Việc trang bị sẵn trong nhà, nơi làm việc và các công trình cao tầng sẽ giúp bạn và gia đình chủ động hơn trước mọi rủi ro cháy nổ hoặc rò rỉ khí độc.
Hãy lựa chọn sản phẩm đạt chuẩn, học cách sử dụng thành thạo và bảo quản đúng cách để luôn sẵn sàng khi cần thiết. Một chiếc mặt nạ nhỏ có thể cứu sống cả gia đình bạn trong khoảnh khắc sinh tử.