Máy nén khí là thiết bị không thể thiếu trong các ngành công nghiệp, xưởng sản xuất, gara ô tô, hay thậm chí trong các hoạt động dân dụng. Máy giúp cung cấp nguồn khí nén ổn định, phục vụ cho nhiều mục đích như vận hành máy móc, phun sơn, vệ sinh, bơm lốp... Tuy nhiên, để máy nén khí hoạt động hiệu quả, ổn định và bền bỉ theo thời gian, vai trò của các phụ tùng thay thế là cực kỳ quan trọng. Việc sử dụng phụ tùng chính hãng, bảo dưỡng đúng lịch trình sẽ giúp máy vận hành trơn tru, tiết kiệm chi phí sửa chữa và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
Phụ tùng máy nén khí là những bộ phận có thể thay thế hoặc cần bảo dưỡng định kỳ nhằm duy trì hiệu suất hoạt động và độ bền của máy. Trong quá trình sử dụng, một số bộ phận bị hao mòn, giảm hiệu quả làm việc, nếu không thay thế kịp thời có thể dẫn đến sự cố nghiêm trọng, thậm chí hỏng máy. Chính vì vậy, việc hiểu rõ các loại phụ tùng máy nén khí và chức năng của từng loại là điều cần thiết đối với bất kỳ ai sử dụng hoặc vận hành máy nén khí.
Lọc gió (Air filter):
Đây là bộ phận đầu tiên tiếp xúc với không khí bên ngoài trước khi khí đi vào buồng nén. Lọc gió giúp loại bỏ bụi bẩn, tạp chất, côn trùng hoặc những vật thể lạ nhỏ, tránh cho các chi tiết bên trong bị mài mòn, tăng tuổi thọ máy và giữ cho khí nén sạch hơn.
Lọc dầu (Oil filter):
Dùng trong các loại máy nén khí có dầu, bộ lọc dầu giúp loại bỏ các cặn bẩn, mạt kim loại, tạp chất trong dầu bôi trơn. Dầu sạch đảm bảo các chi tiết chuyển động (trục vít, piston, bạc đạn...) được bôi trơn tốt, giảm ma sát và ngăn ngừa quá nhiệt.
Lọc tách dầu (Oil separator):
Đây là bộ phận đặc biệt quan trọng với máy nén khí trục vít có dầu. Lọc tách dầu giúp tách phần dầu còn lẫn trong khí nén sau quá trình nén, đảm bảo khí nén thành phẩm sạch dầu, đồng thời thu hồi dầu để sử dụng lại, tránh lãng phí.
Công dụng và thời gian thay thế: Việc thay thế các bộ lọc theo định kỳ (thường 2.000–3.000 giờ vận hành hoặc theo khuyến nghị của nhà sản xuất) là vô cùng cần thiết để duy trì hiệu quả lọc, bảo vệ các chi tiết quan trọng của máy, giảm nguy cơ sự cố và tiết kiệm chi phí sửa chữa.
Dầu máy nén khí:
Dầu bôi trơn vừa có tác dụng làm mát, vừa giảm ma sát và bảo vệ các chi tiết chuyển động. Ngoài ra, dầu còn giúp làm kín buồng nén, nâng cao hiệu quả nén khí. Việc chọn đúng loại dầu phù hợp cho từng dòng máy là rất quan trọng.
Bình dầu, két làm mát dầu:
Bình chứa dầu giữ vai trò lưu trữ và cung cấp dầu liên tục cho hệ thống bôi trơn. Két làm mát dầu giúp kiểm soát nhiệt độ dầu, đảm bảo dầu không bị quá nóng gây giảm chất lượng hoặc hỏng hóc các chi tiết.
Bơm dầu, van dầu:
Bơm dầu giúp di chuyển dầu đến các vị trí cần bôi trơn. Van dầu điều tiết áp suất và lưu lượng dầu đến các bộ phận khác nhau, đảm bảo mọi chi tiết đều được bảo vệ tối ưu.
Van hút, van xả, van một chiều:
Van an toàn:
Được lắp đặt để giải phóng khí nén khi áp suất vượt quá giới hạn cho phép, bảo vệ máy nén khí và cả hệ thống khỏi tình trạng quá áp nguy hiểm.
Bình tích áp (Air receiver tank):
Đây là nơi lưu trữ khí nén, giúp ổn định áp suất và duy trì nguồn cung khí nén liên tục. Bình tích áp cũng có tác dụng giảm tải cho máy nén khí trong quá trình vận hành, hạn chế hoạt động bật/tắt liên tục gây hao mòn máy.
Hệ thống van và bình tích áp giữ vai trò kiểm soát dòng khí, đảm bảo áp suất luôn ở mức an toàn, đồng thời tối ưu hiệu quả sử dụng khí nén tại các thiết bị đầu ra.
Động cơ điện:
Đây là “trái tim” cung cấp năng lượng cho toàn bộ hệ thống máy nén khí. Động cơ cần phải được bảo dưỡng, kiểm tra định kỳ để đảm bảo vận hành ổn định, không bị quá tải, quá nhiệt hoặc chập cháy.
Dây curoa, puly, khớp nối:
Đây là các bộ phận trung gian giúp truyền động từ động cơ điện đến cụm nén (trục vít/piston). Dây curoa phải luôn ở trạng thái căng vừa đủ, không bị trùng, nứt, rạn; puly, khớp nối phải chính xác để tránh rung lắc, giảm hiệu quả truyền động.
Bảng điều khiển:
Đây là “bộ não” điều khiển mọi hoạt động của máy nén khí, từ bật/tắt, điều chỉnh áp suất, báo lỗi, cảnh báo sự cố… Một bảng điều khiển hiện đại còn tích hợp màn hình LCD hiển thị thông số, giúp người vận hành dễ dàng theo dõi tình trạng máy.
Cảm biến áp suất, cảm biến nhiệt độ:
Các cảm biến này giúp đo lường chính xác các thông số làm việc như áp suất khí nén, nhiệt độ dầu, nhiệt độ khí đầu ra… Từ đó, hệ thống tự động điều chỉnh để đảm bảo an toàn và hiệu quả vận hành.
Relay, contactor, PLC:
Đây là những thiết bị đóng ngắt tự động, điều khiển vận hành các bộ phận khác nhau trong máy. PLC (Programmable Logic Controller) có thể lập trình để kiểm soát các quy trình phức tạp, giúp máy nén khí vận hành hoàn toàn tự động, an toàn và tiết kiệm năng lượng.
Giúp vận hành tự động và giám sát tình trạng máy:
Nhờ hệ thống điều khiển thông minh, người sử dụng có thể giám sát, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, giảm nguy cơ hỏng hóc và chủ động trong công tác bảo dưỡng.
Ống dẫn khí, ống dầu:
Là những đường ống chịu áp lực cao, dẫn khí nén hoặc dầu bôi trơn đến các vị trí cần thiết. Ống phải đảm bảo không rò rỉ, không bị nứt vỡ để tránh mất áp hoặc gây nguy hiểm.
Gioăng, phớt, đệm cao su:
Những bộ phận nhỏ nhưng có vai trò quan trọng trong việc làm kín, ngăn dầu/khí rò rỉ. Gioăng, phớt cần được kiểm tra và thay thế định kỳ để đảm bảo hệ thống luôn kín, không thất thoát áp suất.
Đồng hồ áp suất, van xả nước tự động:
Đồng hồ áp suất giúp theo dõi và kiểm soát áp suất trong hệ thống. Van xả nước tự động hỗ trợ loại bỏ nước ngưng tụ trong bình tích áp hoặc đường ống khí, tránh gây han gỉ hoặc giảm chất lượng khí nén.
Dù đây là những phụ kiện nhỏ, nhưng nếu bị hỏng hóc hoặc kém chất lượng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến toàn bộ hệ thống, làm giảm hiệu suất và tăng nguy cơ sự cố.
Mỗi loại phụ tùng đều có tuổi thọ và lịch thay thế khuyến nghị riêng, thường được ghi rõ trong sách hướng dẫn hoặc khuyến nghị của nhà sản xuất. Ví dụ:
Bảo dưỡng phụ tùng giúp máy nén khí luôn hoạt động ổn định, giảm thiểu nguy cơ hỏng hóc bất ngờ, tiết kiệm chi phí sửa chữa lớn và kéo dài tuổi thọ toàn bộ hệ thống. Ngoài ra, việc này còn đảm bảo an toàn lao động cho người vận hành và duy trì chất lượng sản phẩm đầu ra của doanh nghiệp.
Các phụ tùng máy nén khí đóng vai trò sống còn đối với hiệu quả và độ bền của thiết bị. Sử dụng đúng phụ tùng, bảo dưỡng thay thế kịp thời không chỉ giúp tiết kiệm chi phí vận hành, mà còn đảm bảo an toàn, ổn định cho cả hệ thống sản xuất. Đừng bỏ qua việc kiểm tra, thay thế phụ tùng định kỳ – đây chính là “chìa khóa” giúp máy nén khí của bạn luôn khỏe mạnh, hoạt động bền bỉ cùng thời gian.