Bóng đèn LED tròn là một trong những loại bóng đèn phổ biến nhất hiện nay, xuất hiện rộng rãi trong các gia đình, văn phòng, cửa hàng, trường học nhờ khả năng chiếu sáng hiệu quả, tiết kiệm điện và tuổi thọ cao. Đèn LED tròn không chỉ mang lại nguồn sáng dịu mắt, thân thiện môi trường mà còn giúp giảm chi phí điện năng đáng kể so với các loại đèn truyền thống. Biết cách lắp và tháo bóng đèn LED tròn đúng kỹ thuật không chỉ giúp bạn dễ dàng thay mới khi cần thiết mà còn đảm bảo an toàn điện, tránh hư hỏng thiết bị hoặc nguy cơ tai nạn không mong muốn.
Trước khi bắt tay vào việc lắp hoặc tháo bóng, bạn cần xác định loại bóng đèn LED tròn mình đang sử dụng. Một số loại phổ biến trên thị trường:
Bóng LED tròn đui xoáy (E27, E14): Loại này có phần đui xoáy như bóng đèn sợi đốt truyền thống, chỉ cần xoáy vào hoặc tháo ra khỏi đui là được.
Bóng LED tròn đui cắm (G4, G9, GU10…): Loại này có hai chân cắm hoặc các chân lẫy, thường dùng cho đèn trang trí, đèn âm trần nhỏ hoặc các thiết bị đặc biệt.
Bóng LED tròn có lẫy giữ: Một số loại đèn trần hoặc đèn trang trí sử dụng cơ cấu lẫy giữ bóng thay vì đui xoáy hoặc đui cắm.
Mỗi loại bóng sẽ có cách lắp và tháo riêng, nhưng đa phần đều rất đơn giản nếu bạn nắm rõ nguyên tắc cơ bản.
An toàn luôn là ưu tiên hàng đầu khi thao tác với các thiết bị điện. Hãy thực hiện các bước chuẩn bị sau:
Ngắt nguồn điện: Đảm bảo đã tắt công tắc, ngắt cầu dao hoặc nguồn điện khu vực lắp/tháo bóng. Đây là bước bắt buộc để tránh nguy cơ điện giật.
Chuẩn bị dụng cụ: Nếu bóng đèn ở vị trí cao, hãy dùng thang vững chắc. Có thể chuẩn bị găng tay cách điện để tránh trơn trượt hoặc bị thương nếu bóng vỡ.
Kiểm tra tình trạng bóng và đui đèn: Quan sát xem bóng có bị nứt, đui có dấu hiệu gỉ sét hoặc lỏng lẻo không. Nếu phát hiện bất thường, nên xử lý hoặc thay thế ngay.
Bước 1: Đảm bảo nguồn điện đã được ngắt hoàn toàn.
Bước 2: Đợi bóng nguội hẳn (nếu vừa tắt), tránh cầm vào bóng khi còn nóng để không bị bỏng.
Bước 3: Đặt tay giữ chắc phần nhựa hoặc thân bóng. Tránh dùng lực quá mạnh để không làm nứt hoặc vỡ bóng.
Bước 4: Xoay bóng ngược chiều kim đồng hồ (xoay về bên trái) cho đến khi bóng rời khỏi đui đèn.
Bước 5: Lấy bóng ra khỏi đui, đặt vào nơi an toàn, tránh để rơi vỡ, đặc biệt với bóng có lớp thuỷ tinh bên ngoài.
Bước 1: Ngắt nguồn điện như trên.
Bước 2: Một tay giữ đui, một tay nắm thân bóng đèn.
Bước 3: Đối với loại đui cắm, nhẹ nhàng kéo bóng ra thẳng khỏi đui; tránh lắc mạnh làm cong hoặc gãy chân bóng.
Bước 4: Với loại bóng có lẫy giữ, cần ấn hoặc gạt nhẹ lẫy ra để rút bóng khỏi vị trí.
Lưu ý: Không dùng vật kim loại cạy bóng khi tháo để tránh nguy cơ điện giật nếu nguồn điện chưa được ngắt hoàn toàn.
Bước 1: Kiểm tra đui đèn, lau sạch bụi nếu cần để tiếp xúc điện tốt nhất.
Bước 2: Đưa bóng đèn mới vào đúng vị trí đui.
Bước 3: Xoay bóng theo chiều kim đồng hồ (về bên phải) cho đến khi bóng chắc chắn, không bị lỏng.
Bước 4: Kiểm tra lại, tránh siết quá mạnh dễ làm nứt đế bóng hoặc đui đèn.
Bước 1: Đảm bảo các chân bóng và đui thẳng hàng, không cong vênh.
Bước 2: Nhẹ nhàng ấn bóng vào đui cho đến khi nghe tiếng “cạch” (nếu là bóng cắm lẫy), hoặc khi bóng đã vào chắc chắn (với bóng cắm chân).
Bước 3: Kiểm tra lại độ chắc chắn bằng cách xoay nhẹ hoặc kéo nhẹ bóng (không dùng lực mạnh).
Mẹo nhỏ: Với bóng đèn tròn nhỏ, có thể đeo găng tay mỏng để tăng độ bám khi lắp.
Sau khi đã lắp xong bóng đèn, hãy kiểm tra lại lần cuối:
Bật nguồn điện lên: Quan sát xem bóng đèn đã sáng bình thường chưa.
Nếu bóng không sáng: Kiểm tra lại nguồn điện, đui đèn, tiếp xúc giữa bóng và đui, hoặc thử một bóng đèn khác.
Nếu bóng bị nhấp nháy: Có thể do tiếp xúc kém hoặc đui đèn bị lỏng, cần lắp lại hoặc thay mới.
Tuyệt đối không tháo/lắp bóng đèn khi tay còn ướt hoặc đang đứng trên nền ẩm ướt. Điều này tiềm ẩn nguy cơ điện giật rất cao dù bạn chỉ thao tác với điện áp thấp.
Không sử dụng dụng cụ kim loại để cạy bóng hoặc chọc vào đui đèn.
Nếu bóng đèn bị kẹt, tuyệt đối không vặn mạnh hoặc lấy kềm bẻ; có thể dùng khăn dày quấn quanh thân bóng để tăng độ bám và nhẹ nhàng xoay từ từ. Nếu vẫn không được, hãy nhờ thợ chuyên nghiệp giúp đỡ.
Không lắp bóng có công suất lớn hơn định mức đui đèn, vì có thể gây nóng chảy nhựa, chập cháy.
Kiểm tra kỹ trước khi lắp bóng mới: Chỉ lắp những bóng còn nguyên vẹn, không nứt, không mẻ chân.
Bảo dưỡng định kỳ: Thường xuyên vệ sinh bụi ở đui đèn và bóng để tăng hiệu quả chiếu sáng, giảm hiện tượng chập cháy, nhấp nháy.
Thay mới đui đèn khi phát hiện dấu hiệu gỉ sét, cháy xém, để tránh nguy cơ chập điện hoặc gây chập cháy nhà ở.
Nên mua bóng đèn LED từ các thương hiệu uy tín, có kiểm định an toàn điện, để đảm bảo hiệu suất chiếu sáng cũng như độ bền lâu dài.
Lắp và tháo bóng đèn LED tròn là thao tác cơ bản trong bảo dưỡng, sửa chữa thiết bị điện gia đình. Chỉ cần nắm vững nguyên tắc an toàn và thực hiện đúng quy trình, bạn hoàn toàn có thể tự thay thế bóng đèn một cách nhanh chóng, tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo hiệu quả chiếu sáng. Đừng quên chọn bóng đèn LED chất lượng, thường xuyên kiểm tra đui và hệ thống điện để giữ cho không gian sống của bạn luôn sáng đẹp và an toàn.